Lukrecja - czym jest? Właściwości, zastosowanie, korzeń lukrecji

Lukrecja to roślina, której lecznicze właściwości znali już starożytni Egipcjanie, Grecy i Rzymianie. Od wieków doceniała ją również chińska medycyna ludowa. Nic dziwnego, że sięgamy po nią również dzisiaj bowiem silne właściwości przeciwwirusowe, antybakteryjne, przeciwzapalne i wykrztuśne lukrecji potwierdzają liczne badania naukowe.

Surowcem leczniczym jest korzeń lukrecji, który ma bardzo charakterystyczny słodki smak z nutą goryczy. Lukrecję można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. W medycynie najczęściej stosuje się odwary z korzenia lukrecji lub ekstrakty wodne i alkoholowe. Są one wykorzystywane w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych i płuc, a także w przypadku chorób alergicznych i astmy oskrzelowej. Lukrecja jest również wykorzystywana w kosmetyce ze względu na swoje silne regenerujące i antyoksydacyjne właściwości.

Czym jest lukrecja?

Glycyrrhiza gabra, czyli lukrecja gładka to bylina z rodziny bobowatych Fabaceae rosnąca w krajach śródziemnomorskich oraz południowej i zachodniej Azji. W Polsce roślina ta jest uprawiana rzadko. Lukrecja wytwarza w ziemi grube częściowo zdrewniałe korzenie i rozłogi korzeniowe. Ich wnętrze jest złote i ma bardzo słodki smak. To właśnie one stanowią surowiec leczniczy pozyskiwany z rośliny.

Lukrecja ma wysokie nawet do 1,5 metra, sztywne, rozgałęzione łodygi, na których osadzone są ciemnozielone, lśniące, pierzaste liście, które zoczone są z kilkunastu ostro zakończonych listków. Dwuwargowe kwiaty lukrecji mają kolor fioletowy lub biały i zakwitają w kątach liści w wyprostowanych gronach. Kwitnienie następuje w czerwcu i lipcu. Owoc tego gatunku to skórzasty, gładki, niepękający czerwonobrązowy strąk, który zawiera od 3 do 5 nasion.

Choć lukrecja jest rzadko uprawiana w Polsce, to dobrze rośnie w naszym klimacie. Lubi stanowiska słoneczne i osłonięte od wiatru oraz żyzną wapienną glebę. Roślinę można bardzo łatwo rozmnożyć wegetatywnie. Wystarczy zasadzić około 20-centymetrowy kawałek korzenia odcięty od rośliny macierzystej. Gatunek ten można także z powodzeniem rozmnażać z nasion.

Korzeń lukrecji - właściwości lecznicze

Radix glycyrrhizae, czyli korzeń lukrecji po odkorowaniu i wysuszeniu stanowi surowiec leczniczy. Korzeń ma żółty kolor, jest bezwonny i bardzo słodki. Zawiera on takie substancje aktywne jak:

• saponiny triterpenowe, głównie gliceryzynę (kwas glicyryzynowy) oraz kwas glicyretynowy,
• kwas glabrykowy,
• kwas likwirycjowy,
• flawonoidy - między innymi likwirytygeninę, izolikwirytygeninę i likwirtygeninę,
• izoflawony - glabren, glabrydynę, hispaglabrydynę A i B, formononetynę,
• glikozydy,
• fitosterole,
• aminokwasy,
• polisacharydy,
• minerały,
• olejek eteryczny zawierający kwas heksanowy, anetol, estragon, eugenol.

Głównym składnikiem aktywnym korzenia lukrecji jest trójterpenoid gliceryzyna (kwas glicyryzynowy). Jest on nawet do 50 razy słodszy niż sacharoza i ma liczne właściwości lecznicze i kosmetyczne. Potrafi między innymi wiązać wodę w skórze, co zapobiega jej przedwczesnemu starzeniu się, a także działa:

• antyalergicznie,
• przeciwzapalnie,
• przeciwwirusowo,
• przeciwbakteryjnie,
• immunostymulująco,
• antyalergicznie,
• wykrztuśnie,
• przeciwobrzękowo,
• przeciwłojotokowo,
• antyoksydacyjnie.

Zastosowanie lecznicze lukrecji

Lukrecja pomaga w leczeniu chorób:

1. Leczenie chorób układu oddechowego

Lukrecja jest od wieków z powodzeniem stosowana w kaszlu oraz infekcjach wirusowych i bakteryjnych górnych dróg oddechowych. Udowodniono skuteczność wyciągów z lukrecji w leczeniu takich chorób jak:

• zapalenie gardła,
• zapalenie oskrzeli,
• bakteryjne i wirusowe zapalenie płuc,
• przewlekły kaszel na tle zapalnym oraz alergicznym,
• astma.

Lukrecja to zioło antywirusowe i antybakteryjne. Wykazano, że wyciąg alkoholowy z korzenia lukrecji w znaczny sposób ogranicza namnażanie się nawet tak groźnych bakterii jak Staphylococcus ureus, Streptococcus mutans, Mycobacterium. Niszczy również grzyby Candida albicans.

Lukrecję uznaje się za jedno z najsilniej działających ziół przeciwwirusowych na świecie. Jej działanie polega między innymi na:

• dezaktywacji cząsteczki wielu wirusów,
• hamowaniu wzrostu oraz replikacji cząsteczek wirusa,
• zatrzymywaniu wirusowej kaskady cytokinin.

Lukrecja radzi sobie z takimi wirusami atakującymi układ oddechowy jak:

• rhinowirusy wywołujące przeziębienie,
• wiele szczepów wirusa grypy.

2. Leczenie chorób układu pokarmowego

Wyciągi z lukrecji wspomagają leczenie wrzodów żołądka i dwunastnicy. Hamują namnażanie bakterii Helicobacter pylori i są bardzo skuteczne w leczeniu chorób wątroby. Substancje czynne zawarte w korzeniu lukrecji radzą sobie z wirusami odpowiedzialnymi za zatrucia pokarmowe i biegunki wirusowe, a także z tak poważnym zagrożeniem, jakim jest wirus żółtaczki. Wykazano jego skuteczność w stosunku do WZW typu A, B, C, E oraz częściowo D. Lukrecja wykazuje również działanie żółciopędne oraz rozkurczowe, dzięki czemu przynosi znaczną ulgę w dolegliwościach wątrobowych. Działa również profilaktycznie ochronnie na miąższ wątroby.

3. Leczenie chorób  autoimmunologicznych i przewlekłych chorób zapalnych

Wyciągi z lukrecji poddano licznym badaniom naukowym na całym świecie. Okazały się one bardzo skuteczne w leczeniu ciężkich przewlekłych chorób i zaburzeń pracy układu immunologicznego. Za granicą są one stosowane między innymi w terapii takich schorzeń jak:

• stwardnienie rozsiane,
• choroba Addisona,
• reumatyzm,
• łuszczyca,
• nowotwory,
• zanik kory nadnerczy.

Lukrecja w kosmetyce

Ceniona jest za swoje właściwości kojące podrażnienia, przeciwobrzękowe, przeciwświądowe, przeciwalergiczne i przeciwzmarszczkowe. Znajdziemy ja przede wszystkim w kosmetykach przeznaczonych do skóry wrażliwej, alergicznej i delikatnej.

Nie należy również zapominać o tym, że korzeń lukrecji ma silnie działanie immunostymulujące. Lukrecja wzmacnia odporność i ogranicza ryzyko zachorowania na infekcje wirusowe i bakteryjne. Najlepiej przyjmować ją w postaci ekstraktu w kroplach lub odwaru z korzenia, który przyrządzimy, zalewając łyżkę lukrecji 2 szklankami wody i gotując przez 3 minuty. Odwar studzimy i pijmy 3-4 razy dziennie. Warto pamiętać, że preparatów zawierających lukrecję nie powinny stosować osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze.