Przesilenie letnie i zimowe - czym jest i jak na nas wpływa?

Na naszej planecie mamy do czynienia z czterema porami roku. Pomiędzy niektórymi ma miejsce zjawisko zwane przesileniem. Gdy kończy się wiosna i zaczyna lato, pod koniec czerwca, ma miejsce przesilenie letnie (ok. 21 czerwca). U schyłku jesieni, a na początku zimy ma miejsce przesilenie zimowe (ok. 21 grudnia). Są one związane z odchyleniem Ziemi w taki sposób, że Słońce góruje w zenicie nad zwrotnikiem Raka lub zwrotnikiem Koziorożca.

Przesilenie letnie

Przesilenie czerwcowe, czyli letnie ma miejsce pod koniec czerwca (20-21 czerwca). Wtedy Ziemia jest ustawiona do Słońca w taki sposób, że jej oś obrotu jest najbardziej wychylona do słońca, biegun północy jest oświetlony promieniami słońca, a południowy nie. Słońce wtedy góruje nad zwrotnikiem Raka: promienie padają na niego prostopadle. Ma wtedy miejsce najdłuższy dzień w roku oraz następująca po nim najkrótsza noc. Dzień, czyli czas od wschodu do zachodu słońca, twa zwykle trwa około 17 godzin. Od dnia przesilenia czerwcowego liczy się astronomiczne lato, które trwa aż do równonocy jesiennej, około 23 września.

Jak się czujemy w czasie letniego przesilenia?

Czas letniego przesilenia jest momentem przez wielu wyczekiwanym: to początek lata, uważanego przez wielu za najpiękniejszą i najbardziej radosną porę roku. Czy jednak zawsze w momencie przesilenia czujemy się dobrze? Nie da się ukryć, że zmiana pory roku może powodować pogorszenie samopoczucia. Pierwsze upały mogą być dokuczliwe, a pozostało przecież jeszcze sporo czasu do wakacyjnego urlopu. Możemy odczuwać znużenie pracą (zwłaszcza, gdy od dawna nie braliśmy wolnego), zmęczenie upałami, które w biurze mogą dawać się we znaki. Choć w tym czasie oczekujemy zwykle przypływu energii, nie zawsze potrafimy jej zastrzyk odpowiednio wykorzystać.

Pamiętajmy, że wiosną i latem dni są dłuższe, dlatego dla jak najlepszego funkcjonowania, należy je nieco przeorganizować i "wyjść" z trybu zimowego. Skoro dzień zaczyna się szybciej, my również wstawajmy wcześniej. Czas ten możemy poświecić na aktywność fizyczną, np. krótkie ćwiczenia, jogging czy przejażdżkę na rowerze po okolicy. Przed wyjściem wypijmy szklankę soku lub zjedzmy lekkie śniadanie. Pamiętajmy o regularnych posiłkach, jedzmy 5 posiłków w odstępach co około 3 godziny. Jedzmy dużo sezonowych owoców i warzyw, stawiajmy na posiłki lekkie ale sycące. W czasie czerwcowych upałów nie zapominajmy o odpowiednim nawodnieniu, używajmy kremów nawilżających ale i pijmy dużo wody, przynajmniej 2 litry dziennie. Uzupełniamy płyny pijąc soki niegazowane, najlepiej świeżo wyciskane. W wolnym czasie poświęcajmy się aktywności fizycznej, najlepiej na świeżym powietrzu.

Noc Kupały: szukanie kwiatu paproci

Z przesileniem letnim wiąże się ważny zwyczaj ludowy, a mianowicie Noc Świętojańska, zwana również Nocą Kupały. Przypada ona na najkrótszą noc w roku, kiedy szuka się legendarnego kwiatu paproci. Zgodnie ze słowiańskimi wierzeniami zakwita on tylko wtedy, a jego znalezienie gwarantuje szczęście, zdrowie i powodzenie. Obchody nocy sobótkowej wiążą się z paleniem ognisk oraz puszczaniem wianków na wodę przez panny. Jeśli wianek zostanie wyłowiony przez młodzieńca, jego właścicielka najszybciej wyjdzie za mąż. Pary udawały się na romantyczne spacery po lesie i szukały tajemniczego kwiatu paproci.

Przesilenie zimowe

Zimowe przesilenie, zwane również przesileniem grudniowym przypada na koniec tego miesiąca, około 21 grudnia. W tym czasie biegun północny jest pozbawiony promieni słonecznych, zaś południowy: cały oświetlony. Z kolei słońce świeci prostopadle na zwrotnik Koziorożca. Ma wtedy miejsce najkrótszy dzień i najdłuższa noc w roku. Dzień trwa wtedy około 7 godzin. To także początek astronomicznej zimy. Potrwa ona aż do czasu równonocy wiosennej, czyli do ok. 21 marca.

Jak się czujemy w czasie zimowego przesilenia?

Przesilenie zimowe, czyli nastanie najkrótszych dni w roku to czas, który nie kojarzy się nam najlepiej. Znudzeni zimnem, krótkimi dniami, pracą możemy czuć się zmęczeni oraz przytłoczeni. Denerwuje nas to, że wychodząc do pracy jest jeszcze ciemno i gdy z niej wracamy, również jest już szaro. Nasz organizm ma niewiele witaminy D, ponieważ słońce świeci jedynie kilka godzin i nie mamy skąd jej czerpać. Warto więc dbać o suplementację i przyjmować witaminę D w tabletkach.

Staramy się tak organizować swój dzień, aby szczyt naszej aktywności przypadał na czas, kiedy w ciągu dnia świeci słońce. Jeśli czujemy się sennie, zdecydujmy się na spacer, przyjmujmy witaminy, dbajmy o odpowiednią ilość snu, stawiajmy na produkty sezonowe. Choć zimą nie ma zbyt wielu świeżych owoców i warzyw, wybierajmy to, co w danej porze roku jest najlepsze. Zimą stawiajmy na zdrowe i sycące ziemniaki. Przygotowujmy z nich smaczne domowe frytki, puree, zapiekanki, można z nich piec również ciasta. Nie zapominamy o marchewce, zawiera dużo beta karotenu, wspomaga wzrok oraz odporność organizmu. Z sezonowych warzyw przygotujemy zimą smaczne, zdrowe i sycące zupy. Jesień i zima to tez czas dyni. Ta doskonale nadaje się do przyrządzania zup, ciast, można z niej robić przetwory. Przygotowujmy konfitury i dżemy z letnich i jesiennych owoców, by móc cieszyć się ich smakiem w zimowe dni. To także nieocenione źródło witamin, gdy czujemy, że łapie nas przeziębienie a w sklepach brak świeżych owoców. W okolicy przesilenia zimowego, przed świętami Bożego Narodzenia w sklepach niedrogie są już cytrusy, w tym pomarańcze i mandarynki. Sięgajmy po nie, to cenne źródła witaminy C, wspomagającej odporność. Sięgajmy także po mrożone warzywa i owoce.

Jeśli zaś czujemy, że w okresie zimowego przesilenia łapie nas sezonowa chandra, jesteśmy stale senni, przemęczeni, mamy gorszy nastrój, wygospodarujmy czas na krótki urlop. Czasami nawet krótki wyjazd pomoże nam złapać dystans, zrelaksować się i nabrać sił. Jeśli nie jest to możliwe, postawmy na relaks w domowym zaciszu. Małe domowe SPA lub oglądanie filmu z ukochaną osobą również skutecznie poprawią nam nastój, gdy za oknem trzyma mróz.

Zwykle nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak czas letniego i zimowego przesilenia wpływa na nasz organizm. Warto wziąć to pod uwagę, obserwować swój organizm oraz żyć zgodnie z kalendarzem pór roku, by czuć się doskonale każdego dnia.