Dzieci rozwijają się bardzo szybko, dynamika zmian może nas zaskoczyć nawet wtedy, gdy widzimy swojego malucha każdego dnia. W rozwoju naszych pociech wyróżnić można wiele skoków rozwojowych, czyli okresów dynamicznych zmian i tak zwanych "kamieni milowych". Jakie to skoki rozwojowe? Dokładny opis znajduje się poniżej.
1 skok - 2 miesiąc życia (5-6 tygodni)
Pierwszy skok rozwojowy dziecka ma miejsce w drugim miesiącu życia, gdy maluszek ma już względnie ustalony rytm dnia i nocy, zaczyna być coraz bardziej aktywny w dzień, a więcej śpi w porze nocnej. Dziecko jest bardziej uważne i świadome bodźców zmysłowych, jakie odbiera. Z tego względu może reagować na głośniejsze dźwięki, np. płaczem, wyostrza mu się węch oraz zmysł smaku.
2 skok - 7-9 tygodni
Drugi skok rozwojowy ma miejsce miedzy 2 a 3 miesiącem życia dziecka, gdy nasz maluszek ma już ustalony rytm snu i aktywności, co daje mu poczucie bezpieczeństwa. Zaczyna podejmować pierwsze próby łapania przedmiotów, dziecko skupia też uwagę na osobie, która do niego mówi, zaczyna poznawać coraz więcej twarzy, np. rodzice, dziadkowie, starsze rodzeństwo.
3 skok - 11-12 tygodni
W trzecim miesiącu ma miejsce 3 skok rozwojowy dziecka. Maluch stabilniej trzyma główkę ale może być bardzie pobudzony i nerwowy, zaczyna bowiem wyczuwać pewne niuanse w otoczeniu, np. podniesione głosy rodziców. W tym czasie maluszek zaczyna gaworzyć, warto zachęcać go do tego i "rozmawiać" wraz z dzieckiem. Dziecko w tym czasie chętnie sięga po zabawki, zwłaszcza nowe i wkłada wszystko do buzi.
4 skok - 4 miesiąc życia (14-19 tygodni)
Czwarty skok może zaskoczyć rodziców, gdyż obejmuje ważne zmiany w funkcjonowaniu maluszka. W tym czasie dziecko zaczyna rozumieć już związki przyczynowo-skutkowe (oczywiście proste), rozumie np. że jeśli potrząśnie zabawką, ta wyda odpowiedni dźwięk. Dziecko może już sygnalizować swoje potrzeby, np. odpycha butelkę czy pierś, gdy nie jest głodne. Dziecko w tym wieku reaguje już na swoje imię. Maluszek trzymany za rączki, zaczyna samodzielnie wstawać. Przekręca się też z plecków na brzuszek i odwrotnie, należy o tym pamiętać i usunąć z łóżeczka zabawki, o które dziecko mogłoby zahaczyć.
5 skok - 5-6 miesiąc życia (22-26 tygodni)
Przed ukończeniem pół roku ma miejsce piaty skok rozwojowy, które charakteryzuje się tak zwanym lękiem separacyjnym. Maluszek obawia się rozstania z najbliższymi, zwłaszcza matką, może reagować płaczem nawet na chwilowe jej znikniecie z pola widzenia. Dziecko zaczyna rozpoznawać osoby bliskie, w tym swoich dziadków, rodzeństwo, częściej widywane ciocie i znajomych rodziny. Za to na osoby obce reaguje lękiem, może być płaczliwe. W tym czasie dziecko lubi eksperymentować, np. łapać to, co błyszczy, szeleści, zrzuca przedmioty na podłogę, ciągnie mamę za włosy, itp. W tym czasie maluszek potrafi już precyzyjniej chwycić przedmioty, rozwija się u niego chwyt pęsetkowy: łapanie niewielkich przedmiotów kciukiem i palcem wskazującym.
6 skok - 30-37 tygodni
Siódmy i osmy miesiąc życia to czas kolejnego skoku rozwojowego dziecka. W tym czasie nasze dziecko zaczyna dostrzegać kategorie, np. potrawy smaczne i niesmaczne, ładne i brzydkie zapachy, itp. Bawi się też swoim odbiciem w lustrze. Zaczynają pojawiać się emocje złożone, w tym czułość (tulenie zabawek) oraz zazdrość (gdy rodzice zajmują się innym dzieckiem, np. rodzeństwem).
7 skok - koniec 1 roku życia
Przed ukończeniem 1 roku życia dziecko zaczyna interesować się sekwencjami: buduje i burzy wieżę z klocków, rozkłada i składa zabawki, coraz częściej używa słowa "nie". Rozumie już związki przyczynowo-skutkowe, np. posadzone na krzesełku domaga się jedzenia. Maluszek udaje też odgłosy zwierząt, potrafi przyporządkować odgłos do rysunku konkretnego zwierzęcia. Z chęcią smakuje też coraz to nowych rzeczy. Przed ukończeniem pierwszego roku życia dziecko zwykle stawia już samodzielne kroczki.
8 skok - 13-16 miesięcy
Po pierwszych urodzinach maluch doskonali umiejętność chodzenia: może to potrwać kilka tygodni. Dziecko jest coraz bardziej ciekawe świata, chce wszystkiego dotknąć, po wszystko sięga, manipuluje przedmiotami. Jest o wiele bardziej mobilne niż wcześniej. Maluszek chętnie się wspina, a tam, gdzie nie jest w stanie dojść na nóżkach idzie na… czworaka.
9 skok - 17-20 miesięcy
Półtoraroczny maluch już nie przejawia lęku separacyjnego i zaczyna dostrzegać, że jest odrębną osobą. Zaczyna coraz częściej i chętnej przebywać bez rodziców, np. zostaje z babcią, bawi się z gośćmi. Dziecko sprawnie chodzi, biega, skacze, pcha coś lub ciągnie zabawkę, uczy się jeździć na trzykołowym rowerku. Jest więc jeszcze sprawniejsze niż przedtem, bez większego trudu pokonuje przeszkody na swojej drodze. Na tym etapie dziecko z pojedynczych słów przechodzi na etap krótkich zdań, np. "Mama daj", "Ja pić", "Nie chcę", "Ty idź". Komunikowanie się z dzieckiem jest o wiele łatwiejsze. Dziecko jeszcze częściej niż wcześniej używa słowa "nie", co sygnalizuje zbliżający się okres buntu dwulatka.
10 skok - koniec 2 roku życia (21-24 miesiąc)
Pod koniec 2 roku życia maluch chętnie biega, chodzi tyłem, kuca, skacze, nie zawsze jednak umie ocenić odległość i wysokość, więc niektóre jego eksperymenty mogą zakończyć się lądowaniem na pupie. Dziecko zaczyna interesować się naśladowaniem rodziców, np. chętnie bawi się przedmiotami codziennego użytku oraz lubi zabawy tematyczne, np. opiekuje się lalką. Maluszek sprawnie porozumiewa się z otoczeniem, wyraża swoje zdanie oraz sygnalizuje swoje potrzeby werbalne, czyli z użyciem mowy. Potrafi sygnalizować potrzeby fizjologiczne, choć zdarzają się mu "wpadki". Dziecko wykazuje zainteresowanie własnym ciałem, zauważa różnice między płciami. Bacznie obserwuje również relacje miedzy domownikami w swoim najbliższym otoczeniu.
Co powinno nas zaniepokoić, gdy dziecko skończy 2 latka? Należy wybrać się do specjalisty, w tym lekarza i psychologa, gdy nasz maluch ma dwa latka, a nie zaczął samodzielnie chodzić ani mówić, nie chwyta przedmiotów, nie reaguje na nasze słowa i nie rozumie wydawanych poleceń.
Rozwój dziecka w 3 roku życia
Po ukończeniu 2 lat ma miejsce czas buntu: objawia się on nadużywaniem słowa "nie", ignorowaniem reguł, które wcześniej dziecko respektowało, chęcią otrzymania wszystkiego w danej chwili. Przed trzecimi urodzinami reakcje dziecka emocje uspokajają się, by po ukończeniu 3 lat przejść w etap tak zwanego "anielskiego trzylatka".
Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym: 3-5 lat
Trzylatek jest dzieckiem uroczym, kochanym, jest grzeczny, potrafi się sam bawić ale i zgodzić z innymi dziećmi. Po ukończeniu 4 lat w nasze słodkie dziecko na nowo wstępuje… diabełek. Rozpoczyna się bunt 4-latka, gdy dziecko jest nieposłuszne, może wymuszać wiele rzeczy na rodzicach. Zdarza mu się również posiadać wyimaginowanego przyjaciela, gdyż w tym wieku dziecko ma bardzo bujną wyobraźnię. Po 5 urodzinach wszystko się uspokaja, dziecko korzysta ze zdobytych umiejętności i doskonali je. A co z osiągnięciami rozwojowymi? Maluch w wieku przedszkolnym jest już samodzielny, potrafi samodzielnie jeść, ubierać się i rozbierać, chętnie bawi się w rówieśnikami, lubi rysować, układać puzzle, interesuje się kolorowankami, potrafi kopiować figury geocentryczne, kształty literopodobne. Dziecko lubi grać w proste gry planszowe, może już umieć liczyć do 10 (okolice 5 urodzin), znać pierwszą literę swojego imienia.
Rozwój dziecka sześcioletniego
W tym czasie ma miejsce kryzys rozwojowy, który może objawiać się rozchwianymi emocjami oraz zmęczeniem u sześciolatka. Warto w tym czasie otoczyć go miłością i zapewnić relaks, gdy maluch jest przemęczony i senny. Mniej więcej w połowie 7 roku życia wszystko wraca do normy. W tym czasie nasze dziecko idzie do zerówki, zaczyna być już bardzo samodzielne, wypowiada się na wiele tematów, rozmawia swobodnie z osobami obcymi. Wykazuje zainteresowanie czynnościami szkolnymi, chce wiedzieć jak pisze się jego imię, w wielu przypadkach potrafi już samodzielnie je napisać. Skupia uwagę na ponad pół godziny na jednej czynności.
Rozwój dziecka w wieku 7-9 lat
W tym wieku dziecko rozpoczyna naukę w szkole, jest spokojniejsze, potrafi powściągnąć swoje emocje, wykazuje zainteresowanie czynnościami szkolnym. W wieku lat siedmiu, w czasie kolejnego kryzysu, dziecko może być nieco onieśmielone i obawia się nowych obowiązków ale w kolejnym roku życia wiele się zmienia. Maluch przywyka do nowej roli, roli ucznia i stara się jak najlepiej ją wypełniać. Kolejny kryzys ma miejsce w wieku lat dziewięciu, gdy dziecko znów może stać się bardziej lękliwe i nieśmiałe, to jednak naturalny etap rozwoju.
Rozwój dziecka w wieku 10 lat
Dziesięciolatki są dziećmi samodzielnymi, pomocnymi, chętnie spędzają wolny czas z najbliższymi, mają wiele zainteresowań, lubią też przebywać z rówieśnikami. Zmienia się stadium myślenia dziecka, pociecha przechodzi od konkretów do stadia operacji formalnych, zaczyna marzyć, snuć plany, myśleć abstrakcyjnie.
Rozwój dziecka w 11-14 roku życia
Kolejne lata życia dziecka to najtrudniejszy dla rodziców okres, a mianowicie… dorastanie i dojrzewanie, zarówno fizyczne, jak i emocjonalne. Dziewczynkom zaczynają rosnąć piersi, pojawia się pierwsza miesiączka, chłopcy przechodzą mutację głosu. Zaczynają zmieniać się poziomy hormonów, w wielu lat 13-14 ma miejsce kryzys autorytetów oraz krytyka rodziców, zwłaszcza matek.
Rozwój dziecka w 15-16 roku życia
Ten okres, poprzedzający 18 urodziny, czyli wkraczanie w dorosłość jest zwany "fazą kosmiczną", kiedy to młody człowiek zadaje sobie szereg pytań natury egzystencjalnej, pyta o znaczenie śmierci, sens życia, pojawiają się pierwsze, często nieszczęśliwe miłości.
Jak widać, rozwój dziecka do dorosłości to czas dynamicznych zmian, skoków rozwojowych, czas kryzysów oraz nabywania nowych umiejętności i doskonalenia ich. Pamiętajmy oczywiście o tym, że każde dziecko rozwija się w swój niepowtarzalny, indywidualny sposób i skoki jedynie wyznaczają pewną tendencję, są odnośnikiem ale nie należy trzymać się sztywno tych ram.
Komentarze