Rodzina - definicja, cechy, funkcje

Rodzina ze względu na jej intymne, wewnętrzne życie, więzi emocjonalne między członkami wspólnoty rodzinnej, specyfiki atmosfery domowej stanowi dla badacza trudny przedmiot badań. W pedagogicznych obszarach badawczych rodzina definiowana jest jako grupa wychowawcza, w której funkcjonują stosunki małżeństwa i pokrewieństwa kształtując relacje wychowawcze między jej członkami. Rodzina również ujmowana jest jako instytucja wychowawcza, w której podejmowana jest działalność opiekuńczo - wychowawcza.

Czym jest rodzina? - definicja

Określone pojęcie rodziny ujawnia pewne jej cechy, które stanowią o środowisku wychowawczym stwarzanym przez grupę społeczną. Ten wymiar rodziny umożliwia wieloaspektowe podejście badawcze w pedagogice rodziny.

Wspólnota rodzinna może tworzyć środowisko, w którym istnieje bliskość psychiczna jej członków, ognisko powodujące ciepło domowe, życzliwy dialog w interakcjach osobowych, wzajemne wspieranie w osiąganiu założonych celów i interesów wewnątrz i zewnątrz rodzinnych. Takie środowisko stanowi najlepsze warunki do przekazywania wartościowych społecznie wzorów i kształtowania własnej tożsamości. Rodzina może być także dla jej członków środowiskiem negatywnym, pełnym agresji, przemocy, ciągłych konfliktów o dużej sile emocjonalnej.

Środowiskiem, które jest obojętne, nieżyczliwe, odtrącające dziecko, dostarczające mu nieodpowiednich bodźców emocjonalnych i społecznych. Stanowi wówczas dla dziecka pewien ciężar, który ogranicza mu poczucie szczęścia i osiągania sukcesu życiowego. Dlatego też refleksja nad wybranymi problemami funkcjonowania współczesnej rodziny jest konieczna, chociażby ze względu na fakt, iż rodzina jako mała grupa społeczna i instytucja wychowawcza wchodzi w skład dużej zbiorowości społecznej.

_{Szczęśliwa rodzina}

Stąd też wielkie kryzysy współczesnej rodziny będą powodować pewne zagrożenia dla życia społecznego. Natomiast rodzina szczęśliwa o silnych więziach emocjonalnych, spełniająca się w wychowaniu, socjalizacji, edukacji i dialogu tworzyć będzie społeczeństwo coraz doskonalsze. Wpływ mikrostruktur społecznych, jaką stanowi rodzina na kształtowanie się makrostruktury jest niezaprzeczalny, ale z drugiej strony społeczeństwo ( państwo) ma także wpływ na formowanie się pewnych modeli życia rodzinnego. Każdy kryzys społeczny, gospodarczy, polityczny może powodować pewne zachwiania życia rodzinnego w różnych jej sferach funkcjonowania.

Czego oczekujemy od rodziny?

W rodzinie człowiek, w tym przede wszystkim dziecko poszukuje miłości, szacunku, akceptacji. Oczekuje od własnej rodziny spokoju, rzeczowego dialogu, życzliwości, bezpieczeństwa i ciepła domowego. Jeśli dziecko nie uzyskuje tych dóbr duchowych od rodziców i rodziny, to ułomny i ubogi będzie przekaz wartości, kultury i tradycji młodemu pokoleniu. Całe życie człowieka przebiega niezmiennie według pewnego rytmu ludzkiego istnienia, który wyznaczają kolejne niepowtarzalne i nieodwracalne zadania, jakie ma on do wykonania.

Zgodnie bowiem z logiką wypełniania się aktu ludzkiego bytowania można rzec, że jest czas beztroskiego, przepojonego radością i spontanicznością poznawania piękna miłości rodziców, rodziny i bliskich; czas przepojonego młodzieńczą wiarą w powodzenie przygotowań do stawienia czoła nieznanemu i roztropnego wejścia w świat ludzi dorosłych, czas przejmowania odpowiedzialności za drugiego człowieka objawiający się w szczególnym akcie założenia rodziny.

Tak wyznaczony rytm życia domyka klamrą to, co stanowi prawdziwy sens ludzkiego bytowania, co nadaje wartości jego ludzkiemu wysiłkowi skierowanemu na stopniowe uwalnianie się od własnych słabości, zyskiwanie wewnętrznej wolności wyswobadzającej go od wszystkiego, co decyduje o jego duchownym upadku. Jako niezwykle ważne jawi się w tym kontekście stopniowe dojrzewanie młodego człowieka do założenia rodziny. To właśnie ona tworzy właściwą przestrzeń dla możliwie najpełniejszego wydobycia się z dziecięcego egoizmu i skierowania myśli, uczuć na jej członków, powiązania z nimi wszystkich istotnych własnych spraw.