Sen to czas, gdy regenerujemy siły, odpoczywamy, nabieramy energii na kolejny dzień pełen emocji. Śpimy tyle, ile chcemy, ile możemy. Śpimy dobrze, źle, śpimy jak dziecko. No właśnie, czyli jak? Jak śpi dziecko, niemowlę, jak dużo czasu potrzebuje na sen, jakie pozycje do spania dla maluszka są najlepsze, jak ubierać dziecko do snu? I wreszcie: jak radzić sobie z problemami ze snem u dziecka? Odpowiedzi na wszystkie te pytania znajdują się w dalszej części artykułu.
Sen w życiu niemowlęcia - ile i dlaczego śpi niemowlę?
Sen jest dla małego dziecka (do ukończenia 1 roku życia) niezwykle ważną czynnością, która pozwala na zregenerowanie sił, trawienie jedzenia, uspokojenie emocji. Noworodek śpi przez większość dobry, jego aktywność jest niewielka, zwykle pory snu i aktywności są nieregularne, dzieci takie budzą się we własnym rytmie, co zwykle wyregulowane jest podawaniem jedzenia: piersi lub mleka modyfikowanego.
Niemowlęta (dzieci od 2 do 12 miesiąca życia) odróżniają już dzień od nocy, mają własny (zwykle wypracowany przez rodziców) rytm dnia. Starsze niemowlęta zwykle przesypiają już całe noce ale nadaj mają kilka drzemek w ciągu dnia, które pozwalają im na regenerowanie sił po chwilach pełnych zabawy i nabywania nowych umiejętności. Dla dziecka tak małego męczące jest wszystko: próby przewracania się z brzuszka na plecy, próby raczkowania, jedzenie, stawianie pierwszych, samodzielnych kroczków, zabawa z tatą na placu zabaw czy gaworzenie z mamą.
Ile powinien spać noworodek, ile niemowlę? Poniżej orientacyjne dane
- Noworodek (od urodzenia do ukończenia 1 miesiąca życia) - śpi około 15-20 godzin na dobę, budzi się zwykle do 2-3 godziny na jedzenie, nie odróżnia jeszcze dnia od nocy.
- Niemowlę od 2 do 6 miesiąca życia - śpi około 10 godzin w nocy (np. od 21.00 do 7.00), w dzień około 5 godzin (np. dwie drzemki po około 2,5 godziny). Zwykle maluszki 3-4 miesięczne i starsze przesypiają już całe noce, a przynajmniej większą ich część, np. potrafią przespać 6-8 godzin i obudzić się ewentualnie na zmianę pampersa.
- Dziecko półroczne może spać w nocy do 12 godzin (np. od 20.00 do 8.00), a ciągu dnia zwykle ma drzemki, dające łącznie 3-4 godziny snu.
- Dziecko roczne śpi w nocy tyle samo, nawet do 12 godzin, w ciągu dnia może mieć jedną drzemkę, która trwa 2-3 godziny.
Po co dziecku tyle snu? Maluszek w czasie snu regeneruje siły, które potrzebne są mu do poznawania świata, nabywania nowych umiejętności. To czas, gdy magazynuje siły na wszystko to, co zrobi po obudzeniu się. W trakcie snu dziecko również trawi to, co zjadło, wypróżnia się, siusia. Sen to także moment na wyciszenie emocji, które maluszek odczuwa ale nie zdaje sobie z tego sprawy. Skoro sen jest w życiu noworodka i niemowlęcia tak ważny, należy dołożyć wszelkich starań, aby dziecko spało zdrowo i smacznie. Istotne w tym wypadku jest odpowiednie urządzenie kącika do spania, znalezienie najwygodniejszej pozycji, przygotowanie ubranka do snu oraz skuteczne radzenie sobie z ewentualnymi problemami ze snem.
Aranżacja pokoju i łóżeczka dziecka - odpowiedni klimat do snu
Gdy wiemy już ile i dlaczego śpi niemowlę, musimy zastanowić się nad kolejną ważną kwestią: gdzie powinno spać? Najlepiej, gdyby w pierwszym miesiącu życia dziecko spało w pokoju rodziców. Pozwoli to rodzicom na szybsze dotarcie do płaczącego maluszka, a samo dziecko poczuje się pewniej, gdy niedaleko będzie mama i tata: osoby, które odpowiedziane są w tych pierwszych dniach za poczucie bezpieczeństwa. Maluch może spać w łóżku z rodzicami, aczkolwiek wygodniej i nierzadko bezpieczniej jest przyzwyczajać je od pierwszego dnia do spania w swoim łóżeczku, kołysce czy koszu Mojżesza.
W pokoju, w którym śpi dziecko powinna panować odpowiednia temperatura, warto przed snem pomieszczenie wywietrzyć. Łóżeczko nie powinno stać ani bezpośrednio przy oknie ani przy drzwiach, aby nie narazić maluszka na przeciągi. Dziecko nie musi spać w całkowitej ciemności, a nawet nie powinno: w brzuszku mamy panuje delikatny półmrok i tez takie warunki najlepiej jest zapewnić noworodkowi. Możemy zainwestować w lampkę nocną, ustawiając ją jednak dalej od łóżeczka. Najlepsze są lampki, dające delikatne, rozproszone światło. Załóżmy w nich żarówki o małym natężeniu światła.
A co w łóżeczku? Wielu rodziców nie kupuje pościeli dla dziecka, jedynie śpiworek, który można używać również w wózku. To wygodne rozwiązanie, aczkolwiek jedynie czasowe: po kilku miesiącach maluszek wyrośnie ze śpiworka i będzie trzeba kupić mu kołdrę i poduszkę. W jaką pościel inwestować? Przykrywajmy noworodka lekką kołderką lub w upalne noce pieluszką flanelową. Bez problemu też zakupimy lekką, delikatną kołdrę, która sprawi, że maluszek się nie spoci, a możemy nią doskonale utulić nasze maleństwo np. polecane są kołdry wykonane z włókna kukurydzianego. Są doskonałe dla delikatnej skóry i nie uczulają, jak kołdry z pierza. Wybierajmy pościele wykonane z bawełny z jak najmniejszą ilością nadruków i aplikacji.
Zaleca się spanie bez poduszki na materacu nachylonym pod lekkim kątem. Pod główką możemy kłaść dziecku pieluszkę, aby nie spało na samym prześcieradle. Łatwiej ją również wymienić, np. gdy dziecku się uleje. Dobrym rozwiązaniem są ochraniacze do łóżeczka. To element przydatny zwłaszcza, gdy maluszek będzie już bardzie aktywny i ruchliwy: dzięki ochraniaczowi nie uderzy się o szczebelki czy to w czasie snu czy zabawy w łóżeczku. Dodatkowym elementem dekoracji łóżeczka może być baldachim czy moskitiera. To element estetyczny ale i chroniący dziecko przed docieraniem nadmiernego hałasu czy latem, ochraniający przed insektami. Możemy dokupić także karuzelkę lub projektor do łóżeczka, być może naszego malca uspokoi spokojna melodia lub wyświetlane na ścianie czy suficie obrazki.
Pozycje do snu niemowlęcia - jak układać maluszka do snu?
Jak układać do snu maleństwo, aby było mu wygodnie? Do wyboru mamy trzy pozycje: na pleckach, brzuszku i na boku. Pozycja na pleckach jest bezpieczna ale warto pamiętać, aby główka maluszka była odchylona na bok, co zniweluje ryzyko zachłyśnięcia się podczas ewentualnego ulewania w trakcie snu lub zaraz po wybudzeniu. Pozycja na brzuszku jest lubiana przez wiele dzieci, pozwoli nam również na zmniejszenie ryzyka kolek w przypadku braku odbicia: np. dziecko zasnęło zanim odbiło po jedzeniu. Pamiętajmy, by - jeśli układamy dziecko do spania na brzuszku - nie kłaść go na poduszce. Z kolei pozycja na boku zalecana jest dla dzieci, które często ulewają. Nie należy dokładać pod plecy dziecka żadnych kocyków ani innych "podpórek".
W czym do spania? Propozycje stylizacji do snu
Kolejna wątpliwości dla każdego, młodego rodzica… jak ubrać maluszka do snu, aby było mu wygodnie i przyjemnie i nic nie zakłócało tych ważnych i cennych godzin spania? Wszystko zależy od pory roku, w jakiej urodziło się nasze dziecko ale pamiętajmy, by ubierać je w wysokiej jakości ubranka, wykonane z dobrych materiałów, najlepiej 100% bawełny, wszystkie rzeczy należy przed użyciem wyprać w środkach przeznaczonych do prania ubranek niemowlęcych oraz wyprasować. Najwygodniejszym zestawem do spania dla nowo narodzonego dziecka, zwłaszcza takiego, u którego zachodzi jeszcze proces gojenia kikuta pępowinowego, jest kaftanik oraz śpioszki. To tradycyjny zestaw, który jest nie tylko wygodny dla dziecka (nie uciska pępuszka) ale i dla rodziców (łatwo dziecko ubrać, rozebrać, przebrać podczas zmiany pieluszki). Gdy pępek się zagoi można wybrać nieco inne stylizacje dla dziecka. Wiosną możemy maluszka ubrać w body z krótkim rękawem i półśpioszki, czyli spodenki ze stópkami latem dziecko może spać w samych bodach z krótkim rękawem lub w wyjątkowo upalne noce: na samym pampersie. Jesienią ubierzmy maluszkowi kaftanik lub body z długim rękawem i śpiochy lub półśpiochy. Możemy pokusić się także o zakup cienkiego pajacyka. Zimą stawiajmy na grubsze pajacyki lub body z długim rękawem i cieplejsze śpioszki. Możemy noworodkowi dodatkowo założyć cieple skarpetki. Dbajmy o to, aby stópki i rączki dziecka się nie wychłodziły.
Problemy ze snem u niemowlęcia - jak je rozwiązać?
Maluszek do ukończenia 1 roku życia może spać różnie… Są dzieci, które śpią jak małe aniołki, są dzieci, które trudno uśpić i takie, które śpią bardzo mało. Ponadto, rodzice mogą borykać się z różnorodnymi problemami ze snem swoich dzieci. Pamiętajmy, że mało dziecko nie potrafi zasnąć samo, gdy się rozbudzi. Starszy maluch zwykle będzie umiał przekazać nam, co się dzieje: będzie głodny, spragniony, przestraszy się czegoś. Należy wtedy zaspokoić potrzebę dziecka, utulić je, można zaśpiewać mu kołysankę, przeczytać krótką bajeczkę, aby znów zasnęło. W przypadku małych dzieci jest nieco trudniej. Zwyczajnie musimy się domyślić, o co chodzi naszemu dziecku. Warto zidentyfikować ich przyczynę aby szybko pomóc maluszkowi i zapewnić mu spokojny sen.
Problem - Dziecko nie chce spać w dzień choć widać, że jest bardzo zmęczone.
Możliwe przyczyny - Maluszek ma za dużo bodźców, jest nadmiernie pobudzony lub głodny.
Propozycje rozwiązania - Postaraj się wyciszyć dziecko przed drzemką, wyłącz telewizor, ścisz radio, możesz włączyć szumiącą zabawkę, jeśli Twoje dziecko ją lubi. Zamknij się w pokoju z dzieckiem, nakarm je dobrze, dokarm w razie potrzeby. Nierzadko dziecko nie może usnąć, ponieważ nadal jest głodne. W upalne dni możesz przepoić maluszka wodą, spocone i zmęczone upałem dziecko również może mieć problemy z zaśnięciem.
Problem - Dziecko zaśnie ale za chwilę budzi się z płaczem.
Możliwe przyczyny - Maluszek nie odbił po jedzeniu lub jest nadal głodny.
Propozycje rozwiązania - Jeśli dziecko nie odbiło, połóż je na chwilę na brzuszku, możesz również położyć je sobie na piersiach. Jeśli dziecko obudziło się z płaczem i widać odruch ssania, dokarm je, zapewni mu to dłuższy i spokojny sen.
Problem - Dziecko przez sen stęka, jęczy, popłakuje przez sen, wierci się.
Możliwe przyczyny - Spokojnie, w większości przypadków wydawanie takich odgłosów przez sen przez dziecko jest zupełnie… normalne. Ty też wydajesz różne dźwięki przez sen, niektórzy z nas mruczą, chrapią, a nawet mówią przez sen. Maluszek również może wydawać różne dźwięki, może popłakiwać i uśmiechać się w reakcji na to, co przeżył w ciąg dnia. Jeśli jednak objawy są nasilone może to wskazywać na dolegliwości brzuszkowe, np. gdy dziecko nie odbiło po ostatnim jedzeniu, jest mu niewygodnie, za ciepło, za zimno. Dziecko może być niespokojne również po silnych emocjach, np. po szczepieniu.
Propozycje rozwiązania - Zadbaj, by dziecko odbiło po ostatnim jedzeniu, sprawdź temperaturę w pomieszczeniu, nie przegrzewaj dziecka, czasem wystarczy je lżej ubrać i utulić mocniej kołderką: dziecko odkryje się, gdy będzie mu za ciepło, nie przykrywaj go szczelnie, jeśli będzie miało ciepłe rączki i nóżki. Po szczepieniu możesz sprawdzić kontrolnie temperaturę dziecku. W przypadku niewielkiej gorączki podaj profilaktycznie lek, co zapewni maluszkowi spokojny sen po takim dniu pełnym emocji.
Jak zapobiegać problemom ze snem u dziecka? Poniżej kilka ciekawych porad, które warto wdrożyć w życie:
- staraj się nie przebodźcować dziecka przed snem: zadbaj, by w pokoju był półmrok, panował spokój, cisza, nie włączaj maluchowi bajek, poczytajcie książeczkę, poprzytulajcie się;
- dbaj, by dziecko chodziło spać o stałych porach, codziennie przeprowadzając przed snem te same rytuały;
- staraj się wychodzić z dzieckiem na spacer na 2-3 godziny przed snem, dotleni organizm oraz zapewni mu to lepszy i spokojniejszy sen;
- ubierz dziecko wygodnie, odpowiednio do temperatury, zadbaj, by nie przeszkadzała mu żadna metka w ubranku;
- tuż przed snem załóż dziecku czystą pieluszkę;
- zadbaj o to, by dziecko było dobrze najedzone do snu: dokarm je piersią lub butelką (mlekiem modyfikowanym lub odciągniętym), starsze dziecko powinno zjeść sytą kolację, aby w środku nocy nie obudził go silny głód.
Dokładaj wszelkich starań, aby tak ważna czynność jak sen była dla Twojego dziecka przyjemna i relaksująca.
Komentarze