Samotność - czym jest, rodzaje. Jak radzić sobie z samotnością?

Samotność jest uczuciem znanym każdemu z nas. Nie należy - niestety - do stanów najprzyjemniejszych, ale również nie należy traktować jej wyłącznie negatywnie. Może bowiem nieść cenną lekcję i być źródłem ważnych informacji o nas samych. Czym dokładnie jest samotność, jakie są jej rodzaje oraz jak sobie z nią radzić?

Czym jest samotność?

Czujemy się samotni, gdy jesteśmy sami ale i wtedy, gdy nie czujemy bliskości oraz zainteresowania drugiego człowieka. Samotność jest odczuciem przykrym, składa się na nią kilka różnych emocji oraz stanów psychicznych. Każdy z nas może bowiem odczuwać ją inaczej. Zwykle pojawia się:

• smutek,
• przygnębienie,
• żal,
• apatia,
• brak chęci do działania,
• poczucie beznadziejności,
• osamotnienie,
• poczucie bycia mniej ważnym od innych.

Jakie są rodzaje samotności?

Moza wyróżnić wiele, najczęściej mamy do czynienia z poniższymi.

• Samotność fizyczna - ten rodzaj obejmuje faktyczne bycie samemu: np. prowadzenie życia singla, przebywanie głównie w swoim towarzystwie. Ten rodzaj może, ale nie musi powodować u danej osoby dyskomfortu.
• Samotność psychiczna - to z kolei emocjonalne poczucie, którego możemy doświadczać nawet wtedy, gdy są wokół nas ludzie i prowadzimy normalne życie, mamy rodziny i grona znajomych. Tak rozumiane zjawisko jest źródłem dyskomfortu dla osoby, która ją odczuwa.
• Samotność z wyboru - mamy tu na myśli pustkę w kontekście związków. Gdy dana osoba świadomie decyduje się na życie bez partnera, określa się ją mianem singla z wyboru. Takie osoby mogą, ale nie muszą doświadczać przykrych emocji, w związku ze swoim wyborem.
• Samotność po nieudanym związku - niestety, bardzo często mamy do czynienia z nasilającym się poczuciem osamotnienia po nieudanym związku. Osoby, które były w tej relacji teraz zostają same: brakuje im drugiej osoby, czują się samotne, porzucone, nie wiedzą, jak wypełnić wolny czas. Ich zadaniem jest poukładanie życia po rozstaniu, przewartościowanie go oraz walka z wszechogarniającą pustką w nowej rzeczywistości. Jeśli sprawia nam to wyjątkową trudność, warto umówić się na konsultację psychologiczną.
• Samotność rodzica dorosłego dziecka - gdy dziecko dorasta wyprowadza się z domu, rodzic może borykać się z syndromem pustego gniazda. Jest to uczucie nieprzyjemne, ale z drugiej strony mamy świadomość, że nasza pociecha usamodzielniła się i układa sobie życie według własnego pomysłu. Jeśli sobie z tym nie radzimy, warto zasięgnąć porady specjalisty, np. psychologa.
• Samotność w związku - niestety, często mamy z nią do czynienia, gdy jest obok nas bliska osoba… Mowa tutaj o sytuacji, w której w relacji zaczyna nam czegoś brakować, a najbardziej: bliskości ukochanej lub ukochanego. Takie zjawisko jest bardzo nieprzyjemne, ale i groźne dla relacji. Może bowiem być pierwszym krokiem w kierunku zdrady, czyli sytuacji, która dla wielu związków oznacza ich rozpad.
• Samotność w tłumie - kolejny typ jest podobny do poprzedniego. W tym wypadku mamy do czynienia z poczuciem pustki zwłaszcza wtedy, gdy znajdujemy się wśród ludzi. Takich emocji doświadczają osoby o niskiej samoocenie, zakompleksione, mające poczucie bycia nielubianym i nieakceptowanym. To bardzo przykre uczucia, które wymagają interwencji bliskich oraz specjalistów, np. psychologa.

Czy samotność może być groźna? Skutki długotrwałej samotności

Czy taki długotrwały stan może być groźny? Owszem, gdy jesteśmy przez dłuższy czas narażeni na objawy samotności, możemy mówić o jej negatywnych konsekwencjach.

Warto wśród nich wyróżnić:

• spadek samooceny oraz pewności siebie;
• niechęć do działania, aktywności;
• izolowanie się ze społeczeństwa;
• nastroje depresyjne, a nawet myśli samobójcze!

Warto widzieć, jak sobie z tym radzić, aby nie doprowadzić do nasilenia się poważnych negatywnych konsekwencji.

Jak radzić sobie z samotnością?

Poniżej kilka ciekawych sposobów na to, jak sobie z nią poradzić.

1. Zastanów się nad swoją samotnością
Bardzo często wydaje się nam, że jesteśmy samotni - z jakiego powodu właśnie się tak czujemy? Co sprawia, że to uczucie wkradło się w nasze życie? Warto przeanalizować i racjonalnie odpowiedzieć sobie na pytanie z jakim rodzajem samotności mamy do czynienia.

2. Pomyśl o sobie, swoich emocjach i potrzebach
Chwile, w których czujemy się samotni, mogą być momentem do zastanowienia się nad tym, czego tak naprawdę pragniemy. Czy obecność drugiej osoby będzie Twoim lekiem na samotność? A może potrzebujesz czegoś innego, np.: zmian w życiu? Warto poświecić czas na tego typu refleksje, możemy się wiele o sobie samym dowiedzieć.

3. Ciesz się swoim towarzystwem
Bycie samotnym to bardzo często sytuacja bycia samemu ze sobą. Korzystaj z tego czasu i ciesz się swoim towarzystwem: zrób coś dla siebie, zafunduj sobie kąpiel, masaż w gabinecie czy salonie SPA, wypij pyszną kawę, upiecz ciasteczka i zjedz ze smakiem podczas oglądania ulubionej komedii. W takim wydaniu "życie w pojedynkę" może być nawet… przyjemne.

4. Podtrzymuj kontakty z bliskimi, wykorzystując różne kanały i możliwości
Współcześnie mamy wiele metod i możliwości kontaktowania się z innymi. Jeśli odczuwasz pustkę, postaraj się nawiązywać i podtrzymywać kontakty z bliskimi oraz znajomymi na różne sposoby. Jeśli nie możecie spotkać się osobiście, skontaktuj się z daną osobą online, napisz SMS, maila, a nawet list. Ta tradycyjna, nieco zapomniana, ale piękna forma komunikacji może sprawić, że Wasza znajomość odżyje.

5. Poszerzaj grono swoich znajomych
Czujesz pustkę, bo nie ma wokół Ciebie rodziny, znajomych, a może po prostu ich nie masz? Poszerz swoje grono znajomych, poznaj kogoś na imprezie, w parku, idź na kurs językowy, zagadaj kogoś w środku komunikacji miejskiej. Nie bój się nawiązywania znajomości, nigdy nie wiesz, co przyniesie Ci każda kolejna relacja z drugim człowiekiem.

6. Znajdź sobie ciekawe zajęcie
Bardzo dobrym lekiem na samotność jest… wypełnienie sobie wolnego czasu ciekawymi zadaniami. Pracuj, spędzaj czas aktywnie, uprawiaj sport, ucz się nowych rzeczy, sprzątaj, odnawiaj, wymyślaj… Znajdź zajęcia, które sprawią, że zapomnisz o swojej pustce, poczujesz się lepiej i poprawisz sobie samopoczucie.

7. Rozwijaj się, naucz się czegoś
W kwestii poprzedniej porady, ale konkretniej: chwile samotności wykorzystaj dla siebie, rozwijaj się, ucz się czegoś nowego. Możesz zapisać się na kurs, do szkoły policealnej, na studia podyplomowe. Zwykle kwestie finansowe są teraz bardzo elastyczne, można za naukę płacić w wygodnych ratach. Pandemia z kolei przyczyniła się do upowszechnienia się zdalnej edukacji, można więc wygodnie uczyć się czy studiować z domu, umiejętnie łącząc naukę z pracą czy życiem prywatnym.

8. Nadrabiaj zaległości
Czas, w którym czujemy się samotni, może być także okazją do nadrobienia zaległości. Jakich? Wszystkich! Zaległości w czytaniu, sprzątaniu, odezwaniu się do dawno nie widzianych znajomych… Warto zaplanować sobie ten czas ciekawie ale i zrobić coś dobrego dla siebie i innych.

9. Zostań wolontariuszem
Wiele z powyższych porad odnosiło się do nas samych, jako ofiar. Warto jednak pamiętać o tym, że inni także mogą czuć się osamotnieni. Być może będziemy w stanie im… pomóc? Zostań wolontariuszem, pomóż innym i sobie uporać się z tym uczuciem. Możesz zostać nim w wielu miejscach i organizacjach, np.: w szpitalu, hospicjum, schronisku dla zwierząt, świetlicy środowiskowej, fundacji itp. W pandemicznej rzeczywistości chęć przyjmowania wolontariuszy może być mniejsza, ale warto próbować.

10. Przygarnij zwierzę
A może idealnym lekiem na Twoje uczucie pustki okaże się towarzystwo kochającego zwierzaka? Wiele samotnych osób wybiera się do schroniska w celu przygarnięcia cudownego, nowego członka rodziny. To też idealne rozwiązanie dla osób starszych. Pies stanie się wiernym towarzyszem spacerów oraz wieczorów, spędzanych do tej pory w pojedynkę. Jeśli jesteś osobą zapracowaną, zdecyduj się raczej na kota. To zwierzę jest indywidualistą, lepiej zniesie Twoje dłuższe nieobecności, a po Twoim powrocie odwdzięczy się za opiekę przyjemnym mruczeniem. Jeśli nie możesz pozwolić sobie na przygarniecie psa lub kota, zastanów się nad zakupem rybek, chomika, papużek czy żółwia. To zawsze nowi lokatorzy, których towarzystwo może być sposobem na nasze osamotnienie.

Samotność dzisiaj - dlaczego bywa tak silna?

Współcześnie, to pojęcie nabiera nieco innego znaczenia. Jest to niejako znak dzisiejszych czasów: pandemii, izolacji, zanikających kontaktów międzyludzkich, zmęczenia pracą, pogonią za pieniądzem ale i marzeniami. Pewnego dnia wstajemy rano i zaczynamy się zastanawiać: czego nam brakuje? Odpowiedź może być prosta: obecności drugiej osoby. Warto zatrzymać się wtedy i uczynić tą chwilę początkiem zmian. Nawet jeśli dziś nie czujesz się samotny, innym to uczucie może nie być obce. Z tego powodu warto dać innym to, co mamy najcenniejsze: swój czas!